1 juni Symposium over begrazing als landbouw van de toekomst

Schaapskudden die via begrazing natuur beheren, die landbouwproducten als vlees en wol leveren, die meehelpen aan beleid voor milieu en water, en die zorgen voor een aantrekkelijk en economisch interessant landschap. Dat is de toekomst voor extensieve landbouwgebieden en natuurgebieden met heide en schrale graslanden. Met medewerking van de provincie Gelderland organiseren Alterra en het praktijknetwerk Daarom eten we schaap op 1 juni een symposium over de financiële mogelijkheden besproken van de extensieve veehouderij als integrale aanpak van natuur, landschap en regionale economie. Deelname gratis, aanmelden: via martin@daarometenweschaap.nl.

Het symposium is het sluitstuk van de trektocht Schapen op Drift (volg hen op Facebook en Twitter), waarmee drie particuliere schaapskudden aandacht vragen voor de financiering van het natuur- en landschapsbeheer dat zij in Gelderland uitvoeren. Onderzoekers van Alterra doen samen met het praktijknetwerk Daarom eten we schaap en internationale partners onderzoek naar die financiering. Uit een eerste inventarisatie blijkt dat er diverse financiële mogelijkheden liggen. Die zullen tijdens het symposium worden gepresenteerd aan gedeputeerde Jan Jacob van Dijk van de provincie Gelderland. De provincie Gelderland heeft voor het symposium het Huis der Provincie in Arnhem ter beschikking gesteld.

Uit onderzoek in andere Europese landen blijkt dat extensieve begrazing alleen rendabel is als er ook geld is voor de arbeid van de schapenhouder. Er is dus andere financiering nodig. Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) van de Europese Unie speelt hierbij een belangrijke rol. De extensieve veehouderij kan namelijk goedkoop werken aan de vergroening van het GLB op plekken waar de voor intensieve landbouw onrendabele grond bestemd wordt als extensieve landbouw. Dit geldt ook voor voormalige landbouwgrond die nu als bestemming natuur heeft, zoals heidevelden. Ook kan mogelijk landbouwsubsidie beschikbaar komen voor de extensieve vleesproductie op natuurgronden, zoals dat nu al in andere Europese is geregeld. Bedenk daarbij dat alle extensief te begrazen grond in Europa kan voorzien in ongeveer tien procent van de Europese vleesproductie.

Er is ook veel meer mogelijk binnen de bestaande regelingen. Begrazing met gescheperde schaapskudden kan een goedkoop alternatief zijn voor het plaggen van heidevelden. Plaggen is effectief gebleken bij het herstel van heide uit grasland. Begrazing kan echter in een aantal gevallen goedkoper en op langere termijn effectiever zijn dan de huidige vormen van natuurbeheer. Ook doordat vergrassing, verbraming en houtopslag gerichter kan worden voorkomen. Begrazing kan ook een bijdrage leveren aan beleidsdoelen van de Europese Kaderrichtlijn Water en de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS). Het lijkt erop dat het hiervoor beschikbare geld via begrazing nuttiger kan worden ingezet.

Verder kunnen begrazingsbedrijven profiteren van private financiering. Daar is in Duitsland ervaring mee. Een andere mogelijkheid is het gebruik van de vele duizenden hectare ongebruikte grond die elke provincie rijk is. Het gaat hierbij om delen van Natura 2000-gebieden, de EHS, ruilgronden, Nationale Landschappen, waardevolle cultuurlandschappen, enzovoorts, die tijdelijk gebruikt kunnen worden als winterweide of akker voor het voer.

Met een sluitende financiering kan er nieuw leven geblazen worden in de regionale economie, krijgen bestaande begrazingsbedrijven meer financiële zekerheid, en ontstaan er kansen voor nieuwe bedrijvigheid die extensieve landbouwproductie koppelt aan behoud van biodiversiteit en cultuurhistorie en het onderhoud van recreatief interessant landschap. Zulke bedrijven leveren dan een integraal pakket aan producten en diensten:

• Landbouw: productie van lamsvlees, schapenvlees, wol, huiden en andere landbouwproducten, maar ook vergroening in het kader van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid.
• Natuur: beheer van natuur en landschap.
• Milieu: diensten die aansluiten bij doeleinden van bestaand beleid, zoals de Europese Kaderrichtlijn Water of de Programmatische Aanpak Stikstof.
• Recreatie: onderhoud van de cultuurhistorie, behoud van zeldzame huisdierrassen en de verzorging van recreatieve diensten en voorzieningen.

Programma

12 uur Inloop en lichte lunch met schapenkaas, schapenham en schapenhapjes (Daarom eten we schaap)

13:00 uur Opening door dagvoorzitter Aart van Cooten

13:10 Chris Grinwis, herder Schaapskudde Het Soerel

Waarom zou je wakker liggen dat er 3 zelfstandige schaapsherders in Gelderland failliet gaan?

13:20 uur Jan Jacob van Dijk, gedeputeerde provincie Gelderland

Reactie vanuit het beleid van de provincie

13:40 Raymond Schrijver, econoom Alterra

De financiering van schaapskuddes vanuit Europees perspectief

14:00 uur Pauze

14:20 Bart Boers, voormalig bedrijfsleider Hoge Veluwe, onderzoeker bij Daarom eten we schaap

Titel: Perspectieven voor de financiering van extensieve extensieve veehouderij in Nederland

14:40 Hans Ghijsels, LTO Noord, betrokken bij het Streekfonds Texel

De financiering van de schapenbegrazing van de Hoge Berg op Texel via het Streekfonds Texel

15:00 Heinrich Belting, Niedersächsischer Landesbetrieb für Wasserwirtschaft, Küsten- und Naturschutz

Private financiering van natuurbeheer met extensieve schapenbegrazing

15:20 Discussie onder leiding van Aart van Cooten

16:00 Borrel met schapenhapjes (Daarom eten we schaap)

Symposium Extensieve veehouderij is de landbouw voor de toekomst

Het symposium wordt georganiseerd door het praktijknetwerk Daarom eten we schaap en Alterra, in samenwerking met drie particuliere schaapskudden uit Gelderland en met medewerking van provincie Gelderland.

Plaats Huis der Provincie, Markt 11, 6811 CG Arnhem,

Datum: 1 juni 2012 van 13 uur tot 17 uur

Kosten: het symposium is voor iedereen gratis te bezoeken

Aanmelden: via martin@daarometenweschaap.nl