Protesttrektocht drie Gelderse herders en een schaapskudde

Drie zelfstandige schaapherders trekken van 25 mei – 1 juni met een kudde van ruim 450 Schoonebeeker schapen van het Gelderse Epe naar Arnhem. Met deze trektocht ‘Schapen Op Drift’ willen zij aandacht vragen voor de nijpende situatie van de Nederlandse rondtrekkende herder en zijn kudde.

Door het opdrogen van diverse inkomstenbronnen en de stroeve overgang van een nieuwe vergoedingsregeling van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (LE&I) naar de Provincie, dreigt faillissement van veel zelfstandige rondtrekkende herders. Hierdoor dreigt levend Nederlands cultureel erfgoed voorgoed te verdwijnen. Aansluitend aan de trektocht vindt een symposium plaats.

De drie herders die dit initiatief nemen, zijn uniek in Gelderland. Zij trekken met hun schaapskuddes door grote natuurgebieden en stadsparken en zijn niet in loondienst zoals de meeste andere herders. In opdracht van organisaties als Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, maar ook Waterschappen, particuliere landgoederen en gemeentes begrazen de schapen stukken grond, bermen en natuurgebied. Hiervoor ontvangen de herders een vergoeding. Er zijn in Nederland nog zo’n 15 zelfstandige, rondtrekkende herders.

De herder en zijn kudde zijn te zien als ‘natuurlijke natuurbeheerders’ en hebben vele – ecologische – voordelen ten opzichte van mechanisch maaien. Zo verbetert door begrazing de vegetatie en de structuur van de bodem en kunnen nieuwe zaden kiemen. Hierdoor ontstaat bovendien meer variatie in de beplanting want schapen dragen zaden mee in hun vacht en verspreiden zo diverse plantensoorten. Zo dragen ze bij aan het verrijken van de bodem en het vergroten van de biodiversiteit. De schapen zelf zijn geen reguliere ‘huis-tuin-en keuken’ schapen. Door zorgvuldig fokken en natuurlijke selectie zijn het heel robuuste dieren die ‘tegen een stootje’ kunnen. Het antibioticagebruik is vrijwel nihil en de schapen hebben een heel kleine ecologische footprint.Door bezuinigingen kiezen opdrachtgevers steeds vaker voor mechanisch maaien in plaats van het meer ecologische begrazen. Daarnaast verloopt de overgang van een nieuwe vergoedingsregeling van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (LE&I) naar de Provincie nogal stroef waardoor een andere belangrijke inkomstenbron voor herders wegvalt. Hierdoor dreigt faillissement van veel zelfstandige rondtrekkende herders waardoor levend Nederlands cultureel erfgoed voorgoed dreigt te verdwijnen.

Trektocht ‘Schapen Op Drift’

Om het brede publiek kennis te laten maken met hun ambacht en om hun penibele situatie onder de aandacht te brengen, organiseren drie Gelderse herders een trektocht van 25 mei – 1 juni. Tijdens de 7-daagse trektocht zullen de herders bij toerbeurt met zo’n 450 Schoonebeeker schapen van Epe naar Arnhem trekken. De tocht start op vrijdag 25 mei ’s ochtends omstreeks 06.00 uur vanuit Kampeerboerderij De Berghoeve in Epe, de thuisbasis van de kudde. Op Tweede Pinksterdag (maandag 28 mei) heeft Schapen Op Drift een evenement georganiseerd bij natuurgebied Het Leesten aan de Hoenderloseweg bij Apeldoorn, waar het publiek onder andere kan genieten van een hoeddemonstratie en verhalen van de herders. Uiteraard is er dan volop gelegenheid om de herders allerhande vragen te stellen over hun ambacht, hun bijzondere schapen en hun honden. En er is een informatiestand aanwezig. Op dinsdag 29 mei wordt in Loenen met de schapen stilgestaan bij het standbeeld van Willem Koestapel (1874-1961), de laatste officiële trekkende herder van Nederland. De route die anno 2012 gelopen wordt, is gebaseerd op zijn oude routes. Vervolgens trekken de herders verder naar Arnhem, waar ze op 1 juni rond 10.00 uur ’s ochtends aankomen bij stadsboerderij Presikhaaf.

Symposium

Aansluitend op de trektocht organiseren praktijknetwerk ’Daarom eten we schaap’ en onderzoeks- instituut Alterra op vrijdag 1 juni van 12.00 – 17.00 uur een symposium over de financiering van schaapskuddes. Hiervoor heeft de provincie Gelderland het Huis der Provincie ter beschikking gesteld.

Tijdens dit symposium zullen de drie herders, de provincie Gelderland en natuurbeheerders praten over de toegevoegde waarde en financiering van schaapskuddes. Doel van het symposium is te komen tot een sluitend pakket aan maatregelen, dat zorgt voor financiële zekerheid voor de herders en een goed georganiseerd beheer van heide en grasland tegen lage kosten. Hierbij wordt gekeken naar het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) van de Europese Unie, private financiering, streekfondsen, en de mogelijkheden van bestaande natuur- en landbouwregelingen. Deze maatregelen kunnen ook in andere provincies worden ingezet voor de financiering van de begrazing met schaapskudden als natuur- en landschapsbeheer en extensieve landbouwproductie.

Nationale Dag van het Levend Erfgoed

Na de trektocht ‘Schapen Op Drift’ en het symposium sluiten de herders zich aan bij de Nationale Dag van het Levend Erfgoed en het festival zeldzaam LEKKER op stadsboerderij Presikhaaf. Op 2 juni organiseert praktijknetwerk ‘Daarom eten we schaap’ een proeverij met schapenvlees van vijf verschillende rassen. Op 3 juni geven de herders van Schapen Op Drift demonstraties met de schaapskudde tijdens de Dag van het Levend Erfgoed. Verder staat praktijknetwerk ‘Daarom eten we schaap’ op het festival met informatie over schaapskudden en zijn er nog vele andere activiteiten.

Schapen Op Drift

Schapen Op Drift is een initiatief van Chris Grinwis, Philip Vaartjes en Roelof Kuipers, de drie laatste trekkende schaapherders van Gelderland. Zij zijn zelfstandig ondernemer, die met zeldzame schapenrassen de Gelderse natuur begrazen in de gebieden Epe-Hardewijk, Zutphen-Wichmond,  het coulisselandschap Oost-Achterhoek en stadsparken in Winterswijk en Lichtenvoorde. De herders worden ondersteund door een pr-team, bestaande uit Judith Bezemer, Dorine Boudewijn en Yvonne Derkse.

Voor meer informatie:

Contactpersoon route: Chris Grinwis – 06 51505710

Contactpersoon symposium: Martin Woestenburg – 06 52381841

Contactpersoon voor media: Yvonne Derkse – 06 22379666