“Schaapherders vallen tussen wal en schip”

“Schaapherders vallen tussen wal en schip”, stelt econoom Raymond Schrijver van Alterra. “Ze worden als agrariër niet serieus genomen, en als natuurbeheerder ook niet.”

“De opbrengst van een schaapskudde is zo’n 100 euro per hectare, de kosten bedragen 450 euro per hectare (zie rekensom in kader). Er is dus een tekort van 350 euro per hectare, dat gefinancierd moet worden uit de diensten die de schaapskudde verzorgt voor de biodiversiteit, de cultuurhistorie en de recreatie. Biodiversiteit, recreatie en cultuurhistorie zijn publieke diensten. Die wil iedereen graag hebben, maar niemand wil het betalen.

“Ik heb een ander voorstel. In de debatten rond het nieuwe Gemeenschappelijke Landbouwbeleid van de Europese Unie is nu sprake van een ‘flat-rate’ per hectare via de eerste pijler van het GLB. Daarbij zullen intensieve bedrijven minder ontvangen en extensieve bedrijven meer. Waarom zouden we die flat-rate niet ook laten gelden voor natuurgebieden met extensieve landbouwproductie, zoals begrazing met schaapskuddes?

“De vraag is nu wat landbouwgrond is, en of natuurgebieden binnen die definitie passen. Binnen de Wet agrarisch grondverkeer (Wag) luidt de definitie: “grond, waarop enige vorm van landbouw wordt of onmiddellijk kan worden uitgeoefend”. De definitie van natuurterreinen luidt: “heidevelden, hoogveenterrein, zandverstuivingen, duinterreinen, kwelders, schorren, gorzen, slikken, riet- en ruigtlanden, laagveenmoerassen, voor zover het geen landbouwgrond is“.

“Het is dus mogelijk om natuur bestuurlijk als landbouwgrond te labelen. Dat betekent dat terreinbeherende organisaties het natuurbeheer kunnen financieren via landbouwsubsidies, als ze bereid zijn om daarvoor een duurzame relatie aan te gaan met de grondgebruikers, bijvoorbeeld via pacht. De flat-rate waar nu over gesproken wordt, is 440 euro per hectare. Dat is meer dan voldoende voor de financiering van schaapskuddes.”

Kosten en opbrengsten schaapskudde